Cicero

Laatste dag, laatste ronde

Foto’s laatste ronde: Buurtkerken

1. Bouwwerk, ten onrechte aangezien als Scala Sancta; 2. De echte Scala Sancta; 3. Basiliek San Clemente; 4. Basiliek Santi Quattro Coronati; 5. Interieur San Pietro in Vincoli; 6. Basiliek Santa Maria Maggiore; 6-8. Interieur Santa Maria Maggiore; 9. Uitzicht vanuit Santa Maria Maggiore.

Laatste dag, laatste ronde

We pakken in en checken uit bij het hotel. Omdat we pas laat in de middag vliegen, laten we onze koffers daar achter en gaan we nog even op stap.

Op het plein voor ‘onze’ kerk komen er drie groene vogels luid kwetterend overgevlogen. Halsbandparkieten, daar kan geen enkele twijfel over bestaan. Dat doet mij beseffen dat de ‘groene specht’ die ik twee dagen geleden in het nabijgelegen parkje zag - “aan zijn roep te horen is dit zeker geen halsbandparkiet”, hoor ik mijzelf nog oreren – achteraf bezien toch maar gewoon een parkiet geweest is.

Wel ‘echt’ zijn de talloze bonte kraaien die we dagelijks in het parkje in de richting van San Goivanni tegenkomen. Die schijnen ook in Nederland voor te komen, maar daar heb ik ze nog nooit gezien. Ter zake: we zijn hier niet op zoek naar vogels, maar naar een ‘heilige trap’ – scala sancta – die hier ergens in de buurt moet liggen. Ooit meegebracht uit Jerusalem door de moeder van Constantijn, de eerste christelijke keizer van Rome. Volgens de legende werd Jezus over deze trap voorgeleid aan Pontius Pilatus. Wij weten zo ongeveer wel hoe het met Jezus is afgelopen, maar over het lot van de trap tastten wij tot op heden in het duister. We hebben er eerder deze week al naar uitgekeken, bij ons bezoek aan St. Jan van Lateranen. Toen hebben we niets kunnen vinden, buiten een vuile en versleten trap achter een ongastvrij hekwerk bij een soort vroegchristelijk tempelfront (foto 1). Daar was weinig sacraals aan te ontdekken… Vandaag doen we op deze laatste dag, tijdens onze laatste ronde door de Stad, een laatste poging om de verloren trap terug te vinden.

We kammen het gebied nog eens grondig uit, en zowaar, we vinden de trap. Weggestopt achter een soort camouflagenet dat de restauratiewerken aan de betrokken locatie moet afschermen. Het interieur – met trap – is toegankelijk. De ‘scala sancta’ mag echter alleen op de knieën beklommen worden, zo heilig is die. Maar zo gelovig zijn wij nu net weer niet. Alle goedwillende interesse kent zijn grenzen…

We hebben de smaak nu echter wel te pakken, en gaan op zoek naar andere christelijke pareltjes in de binnen het ons gegeven tijdsbestek beloopbare omgeving. Als eerste vinden we de basiliek San Clemente. Hier zijn op oude Romeinse tempelfunderingen achtereenvolgens vroegchristelijke, middeleeuwse en renaissance-kerken gebouwd. En al die historische lagen vormen samen een soort ‘fragmentarisch geheel’. “Zeventien eeuwen architectuur over elkaar heen!”, zo lees ik later in een enthousiaste beschrijving. Helaas is het niet toegestaan om binnen te fotograferen.

We gaan nu op zoek naar de San Pietro in Vincoli, die we ons herinneren vanwege zijn ligging op een heuvel, plus de aanwezigheid van de beroemde ‘Mozes-sculptuur’ van Michelangelo. We beklimmen echter de verkeerde heuvel, en vinden daar een ander schilderachtig oud (12^eeeuws) kerkje, de Santi Quattro Coronati (‘Vier Gekroonde Heiligen’). Waarschijnlijk komen wij uit bij een achteringang, want vanaf hier is de kerk niet toegankelijk. Inmiddels hebben we de naam en locatie van de gezochte San Pietro in Vincoli weten te achterhalen, en verliezen we daarmee (blijkbaar) onze interesse in de ‘gekroonde heiligen’…

Deze San Pietro in Vincoli (“St. Pieter in ketens”) is gelegen op een andere heuvel, de Esquilijn, en is van buitenaf nauwelijks als ‘basiliek’ herkenbaar. Het interieur is echter overdadig, en rijk aan de meest fantastische details.

We eindigen onze rondgang bij de basiliek van Santa Maria Maggiore, ook gelegen op de Esquilijn, een van de 7 pelgrimskerken van Rome en een van de 4 pauselijke basilieken. En het wordt vervelend, maar ook deze basiliek is rijk aan historie en weelderig van interieur.

We keren terug naar onze eigen basiliek Santa Croce in Gerusalemme, pikken daar onze bagage op, en vliegen een paar uur later weer eens op huis aan.